Als we snappen waarom is het probleem al voor de helft opgelost vinden wij.
Angst voor vreemden en onbekenden
Ik ben geadopteed en ik groeide op in een gezin waar mijn zus voor ik was geboren is vermoord. Een vreselijk feit dat altijd mijn familie heeft getekend. Neen, je ging als puber niet zomaar van A naar B. Je zorgde ervoor dat ze thuis altijd wel wisten wat je deed. Want de schrik zat er altijd wel ergens in. Ik heb het Dutroux tijdperk dan ook helemaal anders beleefd. Ik zag hoe de angst voor vreemden toenam omdat dat voor mij zeer herkenbaar was. Dat zorgde er ook voor dat minder ouders bereid zijn om hun kinderen zonder toezicht buiten te laten spelen of zelfs van huis weg te laten gaan.
Verstedelijking en verlies van groene ruimte
Ik groeide zelf op in de stad in een huis zonder tuin. Mijn blauwe picknick tafel buiten op het koertje was mijn oase van groen. Nu ik ben niet alleen. De toename van mensen die in stedelijke gebieden wonen en het gebrek aan groene ruimten in die stedelijke gebieden dragen bij aan onze loskoppeling van de natuur. Het aantal mensen die in een appartement wonen stijgt. Het is jammer genoeg nog altijd zo dat in achtergestelde wijken het groen meestal niet dik is gezaaid. Afstand tot wordt dan een belangrijke factor. Zelfs als is die plek toegankelijk voor oudere mensen of mensen met een beperking. Het aantal appartementen stijgt gestaag (27%) en in een kwart van de gemeenten leeft de helft van de bevolking niet in de nabijheid van wijkgroen. Rest nog maar de vraag of deze meestal saai ingerichte stukjes gazon je als kind ertoe aanzetten om de natuur te ontdekken.
Ouderlijke angsten en controle
Ik geef ook grof toe dat ik zelf als ouder waarschijnlijk overbezorgd was. Het opgelet was niet uit de lucht en willen ze voor alles behoeden. Wat je dan zelf niet kent zal je ook niet direct aanbieden laat staan er jouw kinderen in loslaten om te experimenteren. De actieradius van kinderen is dan ook drastisch gedaald. Nochtans is het spelen in de publieke ruimte belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Zowel op de ontwikkeling van hun motorische vaardigheden als voor het ontwikkelen van hun sociale identiteit. ‘Als de meeste kinderen van tegenwoordig niet eens alleen op straat mogen, de kans dat ze de natuurlijke wereld gaan verkennen is zelfs nog verder weg.’ (Moss, 2012)
Het verkeer
Uiteraard speelt de toename van de verkeersdrukte een belangrijke rol. Voor ouders en kinderen wordt het verkeer als ronduit gevaarlijk beschouwd. Een onderzoek van de universiteit van Wageningen in Nederland die het belang van die speelruimte nog eens in de verf zette kwam ook met een aantal aanbevelingen. Zo zou je kunnen inzetten op speelroutes die leuke plekken met elkaar op een veilige manier verbinden. Wil je inspiratie, neem hier dan een kijkje.
Het verbod om te ontdekken
De interactie met de natuur is helemaal aan banden gelegd. Het is verboden om te stappen, klimmen, plukken,… door allerlei regeltjes wordt alles aan banden gelegd. Waardoor je actief kinderen die interactie willen met de natuur stopt. Niet dikwijls projecteren we ook nog eens onze angst op vlak van veiligheid en gezondheid en veiligheid wat ertoe leidt dat kinderen de buitenwereld beschouwen als een wereld vol grenzen.
Conservering met gesloten armen
We bedoelen het goed maar zijn we goed bezig. Heel veel natuurverenigingen en instellingen die goed bedoeld onze natuur willen preserveren houden niet van ongestructureerd spelen en ontdekken in de buitenruimte en staan het niet toe. Dat maakt het ook nog eens super complex. Wanneer mag het wel en wanneer niet. Hierdoor zorgen ze ervoor dat de natuur niet aanvoelt als een plek waar je één mee bent maar als een plek die niet tot de jouwe behoort. Het schept een afstand en geeft een gevoel van vervreemding. Je kan de natuur dan ook nooit echt fysiek ervaren. In 1978 waarschuwde wetenschapper Pyle ons in zijn ‘Extention of Experience: the loss of human-nature interaction‘ voor de ecologische gevolgen hiervan en de impact op de diversiteit. Als je geen emotionele band kan opbouwen met de natuur heb je ook geen reden om ervoor te zorgen. Jammer genoeg moeten we 43 jaar later Pyle gelijk geven.
Meer interessant leesvoer:
https://nt.global.ssl.fastly.net/documents/read-our-natural-childhood-report.pdf
